Natryski wodne (dział hydroterapii), nazywane też biczami szkockimi, są wykorzystywane w zabiegach wodoleczniczych, w których ciało pacjenta poddawane jest działaniu strumienia lub wielu strumieni wody pod zmiennym ciśnieniem i temperaturą. Taka stymulacja organizmu pobudza krążenie krwi, co zwiększa ukrwienie i odżywienie tkanek, a także przyspiesza metabolizm. Bicze wodne mają działanie podobne do masażu, a oprócz tego korzystnie wpływają na skórę, powodując jej ujędrnienie i redukując cellulit. Natryski wodne bardzo dobrze wpływają również na mięśnie i stawy, zmniejszają napięcie ciała i bóle stawowe, stąd są zalecane m.in. po wysiłku fizycznym czy przy chorobach zwyrodnieniowych. Skierowanie strumienia wody na ciało pacjenta powoduje przyspieszony oddech, dzięki czemu cały organizm jej lepiej dotleniony. Ponadto natrysk szkocki może pomóc też w walce z nadprogramowymi kilogramami, gdyż rozbija cząsteczki tłuszczu. Dzięki zastosowaniu strumienia wody o zmiennej temperaturze, naczynia krwionośne pacjenta naprzemiennie zwężają się i rozszerzają, co oddziałuje na zakończenia nerwowe w skórze. To z kolei pobudza autonomiczny układ nerwowy. W natryskach wodnych woda jest czynnikiem mechanicznym, który stymuluje organizm, co w połączeniu z ciśnieniem i temperaturą ma działanie przeciwzapalne, odpręża i poprawia samopoczucie.
Są różne rodzaje natrysków. Wyróżnia się natryski o niskim, średnim i wysokim ciśnieniu. To mogą być natryski zimne, ciepłe (lub gorące) i zmienne (naprzemiennie stosuje się wodę ciepłą i zimną, np. bicze szkockie). Podczas zabiegu może być wykorzystany natrysk stały (płaszczowy, spadowy) lub ruchomy (gdy strumień wody jest kierowany na ciało pacjenta przez osobę, która wykonuje taki zabieg).
Bicze wodne znajdują zastosowanie w lecznictwie uzdrowiskowym, m.in. korzystnie działają na osoby z nerwicą i problemami natury psychicznej (zwłaszcza natryski przy użyciu zimnej wody), a także wspomagają leczenie nerwobóli, reumatyzmu czy zaburzeń ukrwienia obwodowego.
Przed zabiegiem należy wziąć kąpiel i nie smarować się żadnymi kremami czy balsamami. Zdejmujemy biżuterię z miejsca, które będzie poddawane działaniu wody. Bicze wodne możemy przyjmować na nagie ciało, ale jeśli jest to dla nas zbyt krępujące, warto zabrać ze sobą strój kąpielowy (najlepiej dwuczęściowy) lub kąpielówki, klapki basenowe i ręcznik. W przypadku osób z długimi włosami przyda się również czepek kąpielowy.
Zabieg z wykorzystaniem natrysku wodnego odbywa się w specjalnym pomieszczeniu wyłożonym kafelkami. Znajdują się w nim urządzenia natryskowe połączone dyszami, przez które wypuszczana jest woda. Jeśli są to bicze szkockie, wówczas z tzw. katedry natryskowej połączonej wężem z głowicą natryskową woda kierowana jest przez osobę przeprowadzającą zabieg na ciało pacjenta. Jeśli zabiegowi ma być poddane całe ciało (przód, tył oraz boki), wówczas natrysk rozpoczyna się od stóp. Następnie specjalista stopniowo kieruje strumień wody ku górze. Omijane są okolice intymne, brzuch i wyrostki kolczyste kręgosłupa. Zabieg rozpoczyna się po ustawieniu parametrów wody – ciśnienia i temperatury, a także wielkości strumienia. Następnie pacjent powinien zająć pozycję stojącą w odległości ok. 3-4 m od katedry natryskowej. Początkowo woda jest wypuszczana pod mniejszym ciśnieniem, a następnie jest ono zwiększane. Cała procedura trwa od 3 do 5 minut i kończy ją zimny bicz wodny. Po zabiegu można się osuszyć ręcznikiem i po ok. pół godziny – rozpocząć 30-minutowe ćwiczenia kinezyterapuetyczne.
Na czy polegają poszczególne zabiegi w sanatoriach i uzdrowiskach? Jak przygotować się do każdego zabiegu? Jakie są wskazania i przeciwskazania? To warto wiedzieć przed wyjazdem na turnus rehabilitacyjny!
