Metoda Bobath to metoda rehabilitacyjna (usprawniania ruchowego stosowana w leczeniu rehabilitacji dzieci i dorosłych z deficytami neurologicznymi.
Metoda NDT-Bobath (ang. neuro-developmentaltreatment – terapia neuro-rozwojowa) została stworzona w latach 40 XX wieku przez czeskich lekarzy – fizjoterapeutkę Berta Bobath i neurologa Karel Bobath. Początkowo metoda ta, służyła głównie do rehabilitacji dorosłych z uszkodzeniami mózgu w czasie II wojny światowej oraz dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Dziś jest jedną z najpopularniejszych metod stosowaną na całym świecie, w leczeniu niemowląt z zaburzeniami neurologicznymi i rozwoju ruchowego jak również dzieci i osób dorosłych po przebytym udarze mózgu czy urazach mózgowo-czaszkowych.
Rehabilitacja metodą NDT-Bobath ma pomóc pacjentowi we wszechstronnym rozwoju tak, aby mogło uzyskać niezależność w życiu i wykorzystać swe możliwości na tyle, na ile pozwala istniejące uszkodzenie Ośrodkowego Układu Nerwowego (OUN).
Bobath to ćwiczenia całego ciała, nie tylko wybranych kończyn, stosowana jest przy leczeniu zaburzeń neurologicznych tj.:
Metodę usprawniania ruchowego należy rozpocząć jak najwcześniej. Najlepiej rozpocząć ją się przed 6 miesiącem życia dziecka. Tylko wczesne rozpoznanie zaburzeń ruchowych oraz dysfunkcji, które mogą potencjalnie niekorzystnie wpłynąć na funkcjonowanie dziecka oraz utrudniać jego dalszy rozwój, pozwala na szybką interwencję.
Koncepcja Bobath umożliwia zastosowanie fizjoterapii pozwalającej hamować nieprawidłowe wzorce i zachowania patologiczne. Poprzez rehabilitację, stymulowana jest porażona strona, co w konsekwencji przyczynia się do poprawy dystrybucji napięcia, która zmienia tym samym kierunek rozwoju dziecka na fizjologiczną.
Bardzo ważne, aby zadbać o odpowiedni sposób postępowania w środowisku domowym, jak: właściwym ułożeniu, pozycji w trakcie zabaw czy interakcji, które winy być utrwalane tak aby podtrzymywać efekty rehabilitacji i stymulować w kierunku prawidłowego rozwoju.
Ważna jest również świadomość, że kilkadziesiąt minut terapii dziennie z rehabilitantem nie przyniesie rezultatu, jeśli w domu nie zostaną zmodyfikowane pewne zachowania czy wzorce. Na przykład odpowiednia pielęgnacja noworodka poprzez właściwy sposób trzymania, karmienia, podnoszenia czy układania. Te z pozoru prozaiczne czynności wpływają na rozwój umiejętności, jak chociażby kontrola głowy.
Podstawowe ćwiczenie metodą Bobath to aktywne przenoszenie ciężaru ciała, na piłce gimnastycznej, które prowadzi to do stymulacja unoszenia i kontroli głowy poprzez zastosowania odpowiedniej pozycji i wsparcia.
Ułóż dziecko na piłce gimnastycznej na brzuchu, następnie ułóż jego ręce tak, aby zapewniały podpór na przedramionach. Punktem kluczowym mogą być barki, na których należy ułożyć ręce i wykonywać docisk w kierunku pionowym w dół, do piłki. Ćwiczenia te mają za zadanie treningu aktywności mięśni dziecka oraz przetworzenie ich na funkcję. To z kolei pozwoli na lepszą partycypację w codziennych czynnościach.
Należy pamiętać, że rehabilitację metodą NDT-Bobath mogą przeprowadzać jedynie certyfikowani fizjoterapeuci posiadający wiedzę i doskonałą znajomości anatomii, jak również podstaw neurofizjologii czy etapów rozwoju dziecka. Tylko wykwalifikowany specjalista jest w stanie na podstawie obserwacji zachowania dziecka ustalić, z jakimi zaburzeniami motoryki ruchowymi małego pacjenta ma do czynienia i jakie konkretnie działania należy w stosunku do dziecka podjąć, aby wyeliminować te nieprawidłowości i wykształcić właściwe reakcje odruchowe. Z uwagi na to, że każdy przypadek dziecka jest inny, nie istnieje gotowy schemat ćwiczeń, jakie rehabilitant winien zastosować – każdorazowo odpowiednia technika jest dostosowywana indywidualnie do potrzeb i możliwości pacjenta.
U dorosłych metoda Bobath, przeznaczona jest dla pacjentów neurologicznych, z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego, po udarze niedokrwiennym mózgu czy wypadkach.Metoda ma również zastosowanie w neurogennym zaburzeniu ruchu o charakterze zapalnym, urazowym czy zwyrodnieniowym. Ćwiczenia, zaś metodą Bobath mają zapobiegać utrwalaniu zmian, jakie zaszły w ośrodkowym układzie nerwowym. Celem ćwiczeń jest takie stymulowanie pacjenta, by ten miał szanse na odzyskanie samodzielności – częściowej lub całkowitej.
Techniki oraz sposób wykonywania ćwiczeń podlega modyfikacji z racji na większe rozmiary pacjentów dorosłych.
Z metody Bobath można skorzystać w dwóch nadmorskich ośrodkach: Sarbinowo i Ustronie Morskie.
Na czy polegają poszczególne zabiegi w sanatoriach i uzdrowiskach? Jak przygotować się do każdego zabiegu? Jakie są wskazania i przeciwskazania? To warto wiedzieć przed wyjazdem na turnus rehabilitacyjny!
